Een nieuwe behandelmethode van de fysiotherapeut is dry needling. Hoe werkt de methode? Is hij effectief? Doet het pijn? Fysiotherapeut Jelle de Moor geeft de antwoorden. 

Fysiotherapeut Jelle volgde in 2000 een opleiding tot acupuncturist, een aan dry needling verwante therapie. Vijf jaar later besloot hij de cursus Prikken voor fysio's in Nederland te volgen, die feitelijk over dry needling ging. De Moor: 'Tijdens die opleiding raakte ik echt in de ban van deze vorm van therapie.'. 

Wat is het verschil tussen acupunctuur en dry needling?
'Acupunctuur komt uit de traditionele oosterse geneeskunde, dry needling zou je de westerse variant kunnen noemen. In Azië worden pijnklachten verklaard vanuit geblokkeerde energiebanen en die blokkades kunnen met behulp van acupunctuur worden opgeheven. Bij dry needling is de behandeling erop gericht pijn op te heffen of functieverbetering te verkrijgen door naalden in bepaalde triggerpoints te plaatsen.'

Wat is een triggerpoint precies?
'Dat is een zone in een spier waar spiercellen zich ophopen. Die spierzone is gevuld met afval in de vorm van biochemische stoffen, het resultaat is een "knoop" die doorbloeding stremt. Deze spierknopen zijn minuscuul en nauwelijks te zien op een echo.'

Hoe is dry needling ontstaan?
'Vroeger probeerde men spierknopen met massages weg te krijgen, in een later stadium spoot men er met een injectienaald pijnstillende middelen in. Onder medici ontstond vervolgens de discussie over welke pijnstiller het meeste effect sorteerde.'

Wat was de uitkomst?
'De bizarre conclusie was dat alles werkte om een spierknoop op te heffen, van inspuiten met suikerwater tot en met inspuiten met procaïne of lidocaïne. Dit leidde tot het inzicht dat het niet de vloeistof, maar de prik an sich was die hielp. Daarmee was de invasieve benadering geboren; het lichaam aanzetten tot herstel door middel van binnendringing. De holle naald werd vervolgens vervangen door een massieve waar geen vloeistoffen door kunnen stromen. En dat verklaart de naam dry needling.'

Hoe gaat u te werk?
'Ik volg de gangbare fysiotherapeutische benadering: anamnese, fysiek onderzoek, diagnose en ten slotte therapie. Gewrichten kun je mobiliseren en spieren kun je ontspannen met grove manuele handelingen, terwijl dry needling de meeste precieze manier van behandelen is. Triggerpoints zitten vaak elders dan waar de pijn wordt aangegeven. Zo kan hoofdpijn zich manifesteren ter hoogte van de slaap. Het corresponderende triggerpoint, waar de naald in moet, kan dan bij de schouders, rug of hals zitten.'

Is dry needling pijnlijk?
'Aanvankelijk had dry needling de reputatie een pijnvrije therapie te zien, maar dat is het helaas niet. Ik zou de behandeling omschrijven als gevoelig tot pijnlijk. De naald is massief en stomp, hij zit in een plastic hulsje dat ik op de huid plaats, vervolgens tik ik de naald erin. Dat gaat zo snel, dat het lichaam de pijn van het indringen niet registreert. Vervolgens manipuleer ik de naald; ik beweeg hem op en neer om een reactie uit te lokken. Afhankelijk van de klacht behandel ik zo spierketens, indien nodig over het hele lichaam.'

Hoe effectief is dry needling?
'Dat hangt af van de categorie patiënt. Een patiënt met een lange behandelgeschiedenis is een ander geval dan wanneer ik een jonge sporter op de behandeltafel heb. Velen zien dry needling als laatste redmiddel, maar genezen is altijd het resultaat van een combinatie van therapieën. Dry needling zit aan het begin van de behandelketen. Eerst pijnbestrijden en de patiënt weer trainbaar maken. Pas dan kunnen andere soorten therapie worden toegepast. Dry needling is een voorwaardenscheppende behandeling.'

En als u zelf geblesseerd bent?
'Dan aarzel ik niet om mezelf te prikken, mits ik er goed bij kan natuurlijk. Anders stap ik naar een collega toe.'

Bianca Clydesdale (43) uit Almere was in training voor een halve marathon. Dat ging goed tot ze last kreeg van pijn aan de buitenzijde van haar heup.
'Op zoek naar een fysiotherapeut kwam ik bij Jelle terecht, die me eerst onderzocht. Vervolgens heeft hij naalden gezet in mijn rug- en bilspieren. Pijnlijk was dat niet echt, maar ik voelde wel hoe de betreffende spieren samentrokken, iets was helemaal buiten mijn wil omging. In totaal ben ik drie keer behandeld, en tussen de behandelingen door mocht ik gewoon gaan hardlopen. Het voelde na de eerste keer al beter, en na de derde sessie was de blessure weg. Daarnaast heeft Jelle mijn stijve grote teen gemobiliseerd, die volgens hem de oorzaak was van de klacht. Ik heb de halve marathon gelopen in 1.59, precies te tijd die ik wilde. Inmiddels ben ik een groot fan van de dry needling-methode.'

Tekst: Peter Klooster (artikel uit Le Champion magazine voorjaar 2020)